Öncelikle, zikir münferiddir. Sonra da, taklîdî değil, tahkîkîdir. Şâyet münferid değil de mecmû hâlde olursa, ibâdât hâline gelir ki, farziyeti îcâb ettirir. Tüm ibâdetler farz değil, diye bir aksi soru sorulabilir. Cevaben derim ki: Zâten “Namaz” cümle ezkâr, evrâd ve ubûdiyetin toplamıdır. Halka yapıp toplu hâlde zikir yapmak, ilâhî okumak vs. durumlar hem bid‘at hem ifsâddır. İkinci olarak, zikir tahkîkîdir. Çünkü taklîdî zikir hayvanâta mahsûstur. Hayvanâttaki zikrin makbûliyeti yoktur. Taklîdî zikrin lezzeti de yoktur. Zikirden maksad, kalbin mutmain olmasıdır. Kalb de ancak görerek, hissederek mutmain olur: Yâni müşâhedeyle. Mukallidin müşâhedesi olamaz.
Mektubat-ı Maruf’tan alınmıştır.